W silnikach diesla wyposażonych w rzędowe i rozdzielaczowe
pompy wtryskowe, elementy obwodu wysokiego ciśnienia można
kontrolować za pomocą analizy przebiegu wysokiego ciśnienia. Tą
metodą można jedynie określić przebieg sygnału, lecz nie jest
możliwy pomiar absolutnej wartości ciśnienia. Po nabyciu wprawy
w interpretacji przebiegów oscyloskopowych przedstawiających
przebieg wysokiego ciśnienia w rurce paliwowej, można szybko
rozpoznać usterki bez konieczności demontażu jego elementów
składowych. Każdy sprawnie funkcjonujący układ wtryskowy
charakteryzuje się typowym przebiegiem ciśnienia paliwa w
przewodzie wysokiego ciśnienia, który jest zależny od
konstrukcji układu. Na przebieg ciśnienia wpływa rodzaj
zastosowanego wtryskiwacza, typ zaworu wysokiego ciśnienia oraz
ilość paliwa zawarta w przewodzie wtryskowym. Najlepszym
sposobem wykrycia usterki jest porównanie mierzonych sygnałów
oscyloskopowych z wzorcowymi przebiegami pobranymi ze sprawnych
układów wtryskowych i zapisanych w bazie przebiegów
referencyjnych. Innym, równie dobrym sposobem może być
porównanie między sobą przebiegów oscyloskopowych pobranych z
poszczególnych cylindrów badanego układu wtryskowego.
•Warunki przeprowadzenia pomiarów wtrysku paliwa diesla
-Zapiąć krokodylki - czerwony na klemę plusową a czarny na klemę
minusową akumulatora.
-Założyć sondę temperatury oleju w miejsce bagnetu do pomiaru
poziomu oleju.
-Zacisnąć czujnik piezoelektryczny na rurce przewodu wysokiego
ciśnienia pierwszego cylindra w pobliżu wtryskiwacza.
-Zagrzać silnik do temperatury pracy.
Z uwagi na niebezpieczeństwo uszkodzenia czujnika
piezoe-lektrycznego bezwzględnie należy stosować się do uwag
zamieszczonych w warunkach przeprowadzania pomiarów w artykule
Pomiar dynamicznego początek tłoczenia.
Schemat połączeń do pomiaru wtrysku paliwa diesla
•Algorytm wyboru funkcji pomiarowej
Z menu diagnoskopu wybrać funkcję pomiarową w kolejnych krokach:
FSA 720/740/750 → Badanie → Wtrysk
•Opis przeprowadzonych badań wraz z interpretacją wyni-ków
pomiarów
Wyk. 1. Wykres sygnału z czujnika piezoelektrycznego
obrazujący przebieg ciśnienia oleju napędowego w rurce paliwowej
do wtryskiwacza
Wykres 1 przedstawia przebieg ciśnienia paliwa w rurce wysokiego
ciśnienia jednego cylindra. Po zatrzymaniu pomiaru przyciskiem
F3 / Zatrzymaj badany przebieg oscyloskopowy można zapisać w
pamięci diagnoskopu, włączając przycisk F4 / Zapisz/Ładuj. Jeśli
jest to przebieg wzorcowy, można go wykorzystać w późniejszym
czasie do porównania z przebiegami zmierzonymi podczas badania
uszkodzonych układów wtryskowych. Funkcja ta będzie również
bardzo przydatna do zapisywania, a następnie porównywania między
sobą przebiegów ciśnienia w rurkach wysokiego ciśnienia
przynależnych do poszczególnych cylindrów silnika. Należy
pamiętać, aby porównanie przebiegów wysokiego ciśnienia
następowało przy tej samej prędkości obrotowej silnika.
Aby można było dokonać szczegółowej analizy przebiegów wysokiego
ciśnienia paliwa, należy skorzystać z funkcji uni-wersalnego
oscyloskopu dostępnej w diagnoskopie silnikowym FSA 7XX.
•Algorytm wyboru funkcji pomiarowej
Z menu diagnoskopu wybrać funkcję pomiarową w kolejnych krokach:
FSA 720/740/750 → Oscyloskop → Uniwersalny oscyloskop
•Opis przeprowadzonych badań wraz z interpretacją wyni-ków
pomiarów
Wyk. 2. Przebieg ciśnienia paliwa z kursorami
Przedstawiony przebieg oscyloskopowy dokładnie odwzorowuje
poszczególne fazy wtrysku paliwa (wyk. 2).
1 - Można tutaj wyodrębnić moment, kiedy tłok pompy wtryskowej
porusza się w kierunku tłoczenia dawki paliwa i wytwarza wysokie
ciśnienie w pompie.
2 – To miejsce wskazuje na początek otwarcia zaworu tłoczącego,
kiedy fala ciśnienia przemieszcza się w stronę rozpylacza.
3 - Gdy zostanie osiągnięte ciśnienie powyżej 100 bar (zależnie
od rodzaju wtrysku i ciśnienia otwarcia wtryskiwacza), następuje
pokonanie siły sprężyny i podniesienie iglicy rozpylacza.
4 - Widoczne jest również zakończenie procesu tłoczenia,
zamknięcie zaworu tłoczącego i spadek ciśnienia w przewo-dzie
wtryskowym. Szybki spadek ciśnienia natychmiast zamyka rozpylacz
i w ten sposób zapobiega jego ponownemu otwarciu oraz możliwości
powrotu wtryśniętego paliwa.
5 - Można również wyznaczyć czas wtrysku.
Aby w maksymalnym stopniu udostępnić wolny obszar do obserwacji
przebiegów oscyloskopowych, można zwiększyć pole ekranu,
usuwając tablicę z nastawami znajdującą się w górnej części
ekranu. Funkcja ta jest dostępna podczas przeprowadzania pomiaru
poprzez włączenie przycisku F6 / Większy. Po zatrzymaniu
pomiaru, w celu przeprowadzenia analizy przebiegu
oscyloskopowego jest możliwe użycie kursorów pomiarowych (wyk.
2). Można tego dokonać poprzez włączenie przycisku F4 / Kursor.
W miejscu przecięcia się krzywej przebiegu oscyloskopowego i
rzędnej kursora pojawia się wartość sygnału pochodząca z osi Y.
W tym wypadku będzie to procentowa wartość sygnału z czujnika
piezoelektrycznego. Do dyspozycji pozostają dwa kursory, a więc
otrzymuje się dwa wyniki pomiaru sygnałów na osi Y. Diagnoskop
analizuje również wartości pochodzące z osi X. W ten sposób
uzyskuje się dodatkowe informacje o położeniu kursorów na osi X,
a także zostaje obliczony odstęp pomiędzy nimi. Będą to
para-metry czasu podane w milisekundach.
Aby jeszcze dokładniej można było analizować krzywą prze-biegu
wysokiego ciśnienia paliwa, po zatrzymaniu pomiaru można
posłużyć się lupą, wywołując tę funkcję przy użyciu przycisku F2
/ Lupa. Poprzez kliknięcie i przytrzymanie lewego przycisku
myszki można przesuwać pole powiększenia lupy w dowolne miejsce
ekranu. Wielkość oglądanego obszaru a zarazem stopień jego
powiększenia również można regulować za pomocą myszki,
przeciągając zielony kwadracik w prawym dolnym rogu
przyciemnionego pola. Czym mniejsze jest przyciemnione pole
obserwacji, tym większe jest powiększenie badanego obrazu
oscyloskopowego.
Wyk. 3. Powiększony przebieg ciśnienia paliwa dzięki użyciu
funkcji lupy
Usterki, które można stwierdzić przy użyciu tego pomiaru:
- obniżone ciśnienie otwarcia wtryskiwacza powodujące nierówną
pracę silnika poprzez porównanie przebiegu z sąsiednich
wtryskiwaczy (zazwyczaj wtedy wykres ma obniżony przebieg w
punkcie odpowiadającym otwarciu).
- nieszczelność gniazda rozpylacza powodująca obniżenie
przebiegu (wykres jest spłaszczony) ze względu na brak
możliwości wytworzenia szczytowej wartości ciśnienia.
Autorzy
Inż. Jerzy Gładysek
Mgr inż. Michał Gładysek
GŁADYSEK BOSCH SERVICE
Kraków
© Wszystkie prawa zastrzeżone